SQL тілі. TQuery компоненті

Орындау уақыты: 2 сағат Рейтинг: 1 балл

Жұмыстың мақсаты

TQuery компоненті көмегімен деректер жиынын құрып үйрену, SQL-операторларды пайдаланып деректерді редакциялауды орындау, SQL Explorer утилиті көмегімен кесте құрылымын қарап үйрену.

Жалпы мағлұмат:

SQL тілі – бұл түрлі өндірушілердің деректер қорына әмбебап сұраныстар тілі.SQL тілінің операторларын пайдалану түрлі ДҚБЖ арасында деректерді тасымалдауды жеңілдетеді, сондай-ақ, қосымшаны өңдеуді жеңілдетеді.

SQL тілі SQL-операторларынан тұрады, оларды кейде SQL командалары, және кірістірілген функциялар қатары деп атайды.

Деректер жиынын құру үшін SQL-операторы SELECT пайдалана отырып, TQueryкомпоненті деректер базасына BDE деректер қоры машинасы арқылы қатынауды жүзеге асырады.

Create Table операторы деректерді анықтау тілінің операторы болып табылады. Ол құрылатын кестенің құрылымын сипаттайды. Жаңа жол кірістіру үшін және бар жолды жою үшін SQL-операторлары Insert және Delete пайдаланылады.

Жұмыстың орындалу тәртібі:

1-кезең. Delphi бағдарламасын жүктеу және жоба құру

21. Delphiжүктеңіз.

2-кезең. TDataSource және TQuery компоненттерін қою, олардың оқиғаларын өңдеу

44. Формаға компоненттер политрасының DataAccess бөлігінен TDataSource және TQuery компоненттерін орналастырыңыз.

45. TQuery компонентін орнату үшін екі қасиет мәнін анықтап алған жеткілікті: DatabaseName қасиеті және SQL қасиеті. Таңдалған деректер базасына қандай кестелер кіретінін білу үшін SQL Explorer қосымшасын шақыру керек. Ол үшін Database – Explorer командасын орындау керек, содан соң SQL Explorer сол жақ тақтасындағы Databases бөлімінен қажетті дерктер базасын таңдау, екі рет шерту арқылы оны ашу керек, SQL Explorer тақтасының сол жағындағы Tables секциясына шерту керек. Tables секциясына екі рет шерткенде сол жақ тақтада кесте тізімі беріледі. Өріс мәндерін қарау үшін Data бөлігіне көшу жеткілікті.

46. Топ тізімі кестесін TQuery компоненті үшін деректер жиынын екі бағана ретінде Аты-жөні және Телефон анықтаңыз.

47. Ол үшін келесі әректтерді орындаңыз:

және SQL қасиетінің оң жағына екі рет шертіп String List editor терезесін ашыңыз, онда келесі SQL-операторының мәтінін теріңіз:

Select Фамилия, Телефон from Топ студенттері

48. Өріс редакторын шақырыңыз (ол үшін тышқанның оң жақ батырмасымен Tquery компонентін шертіңіз, Fields Editor…таңдаңыз) және жаңа екі өріс қосыңыз (Add all fields). Өріс редакторы терезесін жабыңыз.

49. Деректер қорының деректер көзімен байланыстырыңыз.Ол үшін келесі әрекеттерді орындаңыз:

3-кезең. TDBGrid компонентін кірістіру және оқиғаны өңдеу

1. Формаға DataControls бөлігінен TDBGrid компонентін орналастырыңыз және оны деректер көзімен байланыстырыңыз. Ол үшін келесі әрекеттерді орындаңыз:

2. Келесі әрекетті орындап, деректер жиынын ашыңыз:

3. Қосымшаны орындаңыз. Алынған кестені қараңыз. Қосымша жұмысын аяқтаңыз.

4. Нәтижесін оқытушыға көрсетіңіз.

5. Қосымшаны жабыңыз.

Бақылау сұрақтары:

13. SQL тілі деген не?

14. SQL-операторларының үш тобын сипаттаңыз.

15. SQL тілінде қандай жұмыс топтармен қолданылады?

16. TQuery компонентінің қызметі және оның негізгі қасиетін сипаттаңыз?

17. SQL бүтіндік шарттары қалай жөнделеді?

18. SQL Explorer қарау және кестелерді редакторлауды қалай ұйымдастырады?

19. Транзакция қалай орындалады және оның шегінуі?

20. Навигатор тақтасы қандай батырма арқылы деректер тобын жаңартады?

21. SQL Explorer сұранысты кіргізу қалай жүзеге асырылады?

22. Жолдарды қалай қою және өшіру керек?

Өздік жұмыс

Өзіңіздің деректер базасына бірнеше запрос құрыңыз.

Тілдер және бағдарламалау технологиясы

№ 18 зертханалық жұмыс

Графикалық бейнелерді құру

Жұмыстың мақсаты:

Қосымшадағы дайын файлды, оларды редакторлау және графикалық бейнелерді құру арқылы қолдану.

Орындалу тәртібі:

1-кезең. Delphi жүктеу

1. Delphi жүктеңіз (Пуск – Программы – Borland Delphi 7 – Delphi 7).

2-кезең. Image компонентімен жұмыс

1. Imageкомпонентін формаға қойыңыз.

2. Инспект объек терезесіндегі Свойства (Properties) бөлімінен Picture қасиетінен көп нүктені шертіңіз немесе Image1компонентіне екі рет шертіңіз. Пайда болған Picture Editor терезесі Picture қасиетіне қандай да бір графикалық файл (Load батырмасы) жүктеуге мүмкіндік береді және де жаңа каталогте немесе жаңа ат беру арқылы ашылған файлды сақтау.

3. Графикалық файлды жүктеу үшін Load батырмасына шертіңіз. Пайда болған Load Picture терезесіне курсорды қойылуы В появившемся окне Load Picture өлшеммен тізімде курсор ауыспалылықтары графикалық файлдармен құқықпен терезеде сурет ұстаушы оларға суреттеледі, ал олардың - цифрдың , суреттер мөлшер сипаттайтын. Сіздер Images каталогінен графикалық файлдарды таба (…\Program files \ Common Files \ Borland \ Borland Shared).

4. Файлды жүктеп болған кейін ОК батырмасына шертіңіз.

5. Қосымшаны орындауға жіберіңіз.

3-кезең. Image компонентінің қасиеттерін өзгерту

1. Image1компоненті үшін AutoSize қасиетінен true орнатыңыз, Image1компонентінің өлшемі бейнеге автоматты түрде орналасады.

2. Сурет мөлшерінің астына айдау үшін компонент емес, ал сурет мөлшердің астына компонентті , Stretch қасиеті қолданылады. AutoSize қасиетінен false орнатыңыз, Image1компонентін созыңыз және қысыңыз және Stretch қасиетінен true орнатыңыз. Суретіңіз бұрмаланды ма?

3. Формаға тағы бір Imageкомпонентін орналастырыңыз және соған басқа суреттермен толтырыңыз, мысалы, стрелка (…\Program files \ Common Files \ Borland \ Borland Shared \ Images \ Buttons \ arrow1r.bmp).

4. Image1 және Image2компонентерін ығыстырыңыз, яғни бірін-бірі жасырып тұратындай етіп қойыңыз.

5. Жоғарғы компонентке Transparent (прозрачность) қасиетіне true орнатыңыз.

6. Қосымшаны орындауға жіберіңіз. Жоғарғы сурет астынғы суретті кедергі келтірмеу үшін назар аударыңыз. Бір олардың қасиет мүмкін қолдануларының жазулардың суретіне Transparent - салу , орындалған түрінде - матрицаның , Image Editor (матрица тек қана Transparent қасиеті іс істейді).

7. OpenPictureDialog компоненті түрге апарыңыздар, орналасқан Dialogs қосымшасында және ашу шамданған диалогтық терезесі және бейнелеу алдын ала қарауының , сонымен қатар бүркеншектегі шегені , қарау іске қосатын , немесе меню жалғыз бөліммен файл. Бүркеншектегі шегеде немесе оператор келесі меню бөлімінде шерту өңдеушісінде жазыңыздар :

if OpenPictureDialog1.Execute then Image1.Picture.LoadFromFile (OpenPictureDialog1.FileName);

8. Қосымшаны орындаңыздар және жұмыста оны тексеріңіздер. Назарды ықылас білдіріңіздер, не әртүрлі мөлшерлердің бейнелеулері және олардың жайы түрде немесе олар терезеде орналаса бастамайды .

9. Қосымшаны жабыңыздар және келесі өзгерту оған салыңыздар : 1 қасиет бірдей true AutoSize Image компонентінде орнатыңыздар, ал келтірілген дәл осылай ертерек оператор өзгертіңіздер :

if OpenPictureDialog1.Execute then

Begin

Image1.Picture.LoadFromFile (OpenPictureDialog1.FileName);

Form1.ClientHeight := Image1.Height + 10;

Image1.Top := Form1.ClientRect.Top + (Form1.ClientHeight – Image1.Height) div 2;

Form1.ClientWidth := Image1.Width + 10;

Image1.Left := Form1.ClientRect.Left + (Form1.ClientWidth – Image1.Width) div 2;

end;

10. Қосымшаны жіберіңіздер және көзі жетесіздер не өте жақсы бейнелеулердің әртүрлі мөлшерлері жанында қосымша көрінеді .

4-кезең. Батырма үшін пиктограмманы құру

1. Бейнелеулердің - Image Editor қоса салынған редакторын ашыңыздар, Tools - Image Editor командасымен шақырылады

2. Биталы файл матрицаны құрыңыз (File – New – BitMap File (.bmp) және ашылған терезеге өлшем 64х16 беріңіз.

3. 4 квадратқа бейнелеуді сындырыңыздар, ақ рамкалармен бөлінгендердің бір пикселге және жүйелілікте олардың бояңыздар сол жағында оңға гүлдермен қызыл, сұр, сары және жасылмен. Үшін мынаның Zoom аспабын таңдаңыздар және ақ тікбұрыш сол жоғарғы бұрышына курсорды орнатыңыздар, тышқан сол бүркеншектегі шегесін басыңыздар және оң төменгі бұрышқа созыңыздар. Жұмыс істеу мыналар жанында мүмкіншілік көрінеді пикселаді бөлектермен.

4. Filled rectangle аспабын таңдаңыздар және , мөлшерлер алдын ала есептеп , 4 суретін салыңыздар симметриялы және біркелкі таратылғандардың тікбұрыштың , қалдыра айнала әрбірдің бір пиксел ақ рамканы оларды.

Назарды ықылас білдіріңіздер анау, не пикселмен сол төменгі түс сұрау қояды «мөлдірліктің» т.с.с. түс бүркеншектегі шеге беттері түспен ауыстырылады, және сондықтан егер сіздер рамканы бермесеңіздер, онда квадрат бүркеншектегі шегеде белгілі болмайды .

5. Құрылған файлды сақтаңыз.

6. Пиктограмманы қарау үшін қосымша құрыңыз.

7. Формаға үш батырма енгізіңіз: SpeedButton, BitBtn және Button.

8. Келесі әрекеттерді орындаңыз:

9. Қосымшаны жіберіңіздер және көзі жетесіздер, не қызыл пиктограмма сығылған күй-жағдайында болады, кезеңге басулар - сарылармен, жасыл SpeedButton басылған бүркеншектегі шегелері пиктограмма түсі болады, ал қол жетпеулерді бүркеншектегі шегелерде - сұр.

10. Жұмыс нәтижелерін оқытушыға көрсетіңіздер.

Өздік жұмыс

1. Пиктограмма файлына өзгертулерді салыңыздар, тікбұрыштарға қосымша элементтер қосып. Нәтижені оқытушыға көрсетіңіздер.

2. Бейнелеулердің редакторында суретін салыңыздар (Resource – New – Cursor) жаңа стандарттысыз курсор және қорлардың файлына оның қосыңыздар (. res ) сіздердің жобаңыздың (с помощью функции LoadCursor в свойстве Cursors компонента Screen).

Бақылау сұрақтары

1. Image және DBImage компоненттерін қалай ажыратуға болады?

2. Image компоненті қандай қасиеті бойынша суретті бейнелейді?

3. Суреттер редактор терезесін қалай ашуға болады?

4. Графикалық файлда Picture қасиетінен процедураның жүктелуін сипаттаңыз.

5. Image компонентінің басты қасиеттерін санап шығыңыздар.

6. Delphi қандай графикалық файлдарды форматы қабылдайды?

7. Графикалық объектілерді сақтау үшін кластарды санап беріңіз.

8. Суреттер редакторынан құралдарды белгідеуін сипаттаңыз.

9. Батырма үшін пиктограмма құру процедурасын сипаттап беріңіз.